Incontinentie door ziekte of ouder worden

Om continent te blijven, hebben we ondersteuning nodig van de bekkenbodem- en sluitspieren. Dat geldt voor vrouwen, maar zeker ook voor mannen! Wanneer we ouder worden, kunnen deze spieren om verschillende redenen slapper worden en daardoor incontinentie veroorzaken. Het is op elke leeftijd mogelijk om de spieren te trainen, een gespecialiseerde fysiotherapeut/bekkenbodemspecialist kan hierbij ondersteunen.

Naarmate we ouder worden, bestaat er meer kans op afwijkingen in de nierfunctie. Dit uit zich in een verminderde bloeddoorstroming naar de nieren en een vermindering van de productie van het antidiuretisch hormoon (ADH). Dit hormoon stimuleert de terugresorptie van water in de nieren en maakt de urine geconcentreerd. Wanneer dit hormoongehalte afneemt, wordt er meer urine geproduceerd, met name in de nacht. Dit verklaart ook waarom het normaal is dat een oudere persoon 1-2 keer per nacht naar het toilet moet. Wees er alert op dat cliënten niet minder gaan drinken! Want dat heeft een tegengesteld effect, de blaas wordt daardoor juist meer geprikkeld!

De blaas is een gespierde zak die bij het ouder worden zijn kracht en werking begint te verliezen. Hierdoor kan de blaas zich minder goed samentrekken en samenknijpen, waardoor het langer duurt om de blaas te legen en er wat urine achterblijft. 

Daarnaast wordt de blaas minder elastisch en kan deze niet meer zoveel urine vasthouden als voorheen. De ledigingsreflex komt later op gang, wanneer de blaas bijna vol is. Dit betekent dat oudere mensen minder waarschuwingstijd hebben om naar het toilet te gaan. 

Er zijn verschillende redenen waarom de urinebuis geblokkeerd kan raken. Bij vrouwen kan dit komen door verzwakte spieren waardoor de blaas of vagina verzakt (prolaps). Bij mannen kan een vergrote prostaat de urinebuis blokkeren. Het is belangrijk om deze aandoeningen vroegtijdig te ontdekken om de juiste behandeling te krijgen. Symptomen van deze problemen kunnen zijn: 

• Moeite met het starten van het plassen
• Het gevoel dat de blaas niet volledig geleegd is na het plassen
• Een onderbroken of zwakke urinestroom
• Vaak aandrang voelen om te plassen
• 's Nachts vaak moeten plassen

Wanneer de blaas niet volledig geleegd kan worden, kan deze vol raken met achtergebleven urine wat overloopincontinentie veroorzaakt en het risico op urineweginfecties verhoogt.

Prostaatvergroting is geen ziekte maar een natuurlijk onderdeel van ouder worden. De oorzaak van de grotere prostaat is de geleidelijke afname van het hormoon testosteron. Vaak rond het 50ste levensjaar beginnen dan de klachten, zoals een zwakke urinestraal, branderig gevoel bij het plassen, vaker moeten plassen of incontinentie. Meestal is de prostaatvergroting goedaardig (Beningne Prostaat Hyperplasie – BHP). Een kwaadaardige vergroting leidt tot prostaatkanker. De prostaat kan ook opzwellen door een prostaatontsteking. 

Een aantal factoren waarvan bekend is dat ze een positieve invloed hebben op de gezondheid van de prostaat zijn: overgewicht voorkomen, voldoende bewegen, beperkte hoeveelheid koffie, alcohol en pittig gekruid eten, voldoende drinken. 

Tips voor jouw cliënt om de hevigheid van de klachten te verminderen: 

• Houd het onderlijf warm 
• Vermijd lang zitten
• Zorg voor voldoende beweging 
• Vermijd dierlijke vetten waar mogelijk 
• Drink veel water. Zo’n 2 tot 3 liter per dag 
• Houd uw plas niet op

Dementie is een overkoepelende term voor verschillende symptomen die optreden wanneer de hersenen aangetast worden door ziekte. Meer dan de helft van alle mensen met dementie heeft Alzheimer. Deze ziekte tast de hersenen aan, veroorzaakt geheugenverlies en verwarring, en vertraagt of stopt zelfs bepaalde hersenfuncties zoals denken, begrijpen en interpreteren. Al deze symptomen kunnen bijdragen aan incontinentie. 

Andere vormen en oorzaken van dementie zijn: vasculaire dementie, dementie met Lewy bodies (DLB), dementie bij de ziekte van Parkinson en frontotemporale dementie. Leeftijd, diabetes, hart- en vaatziekten en genen kunnen allemaal risicofactoren zijn. Dementie komt vaker voor bij vrouwen dan mannen. 

Voor mensen met dementie wordt het steeds moeilijker om hun behoeften kenbaar te maken en de wereld om hen heen te begrijpen, dat kan leiden tot weerstand. 90% van de mensen met dementie krijgt te maken gedrags- en psychologische symptomen van dementie (BPSD). Deze symptomen kunnen angst, apathie, rusteloosheid, paranoia, hallucinaties en reactief gedrag omvatten. Er zijn veel factoren die BPSD kunnen triggeren, zoals pijn, constipatie, jeuk, slaapgebrek, gebrek aan privacy en een stressvolle omgeving. 

Cliënten aanmoedigen om te genieten van een gezonde en actieve levensstijl, sociale interacties onderhouden en een goede, consistente slaaproutine kunnen allemaal de symptomen van dementie verbeteren.