Op 18 tot 20-jarige leeftijd weegt de mannelijke prostaat ongeveer 20 gram en heeft hij het formaat van een walnoot. Hij kan groeien tot wel 500 gram.
Urineverlies bij mannen, de prostaat en incontinentie zijn misschien niet de meest beleefde gespreksonderwerpen voor tijdens een etentje. Maar voor mannen is het belangrijk om geïnformeerd te worden over deze zaken en hoe ze anderen beïnvloeden. Om verwarring op te helderen, spraken we met Ralph Peeker, professor en hoofdarts van de afdeling urologie, Universiteitsziekenhuis Sahlgrenska, Göteborg.
Uw prostaat is als een walnoot
Bij een gesprek over urineverlies, incontinentie of een zwakke blaas bij mannen is het onvermijdelijk dat de prostaatklier aan bod komt. Hoeveel weet u over uw prostaat? De prostaat bevindt zich net onder de blaas bij de urinebuis en zijn belangrijkste taak is het produceren van een vloeistof die samen met sperma gecombineerd wordt tot semen. Bij een leeftijd van in de twintig is de prostaat ongeveer zo groot als een walnoot en weegt hij 18 tot 20 gram.
Net zoals de oren blijft de prostaat altijd doorgroeien.
Het is goed om te weten dat prostaatgroei normaal is. “Bij sommige mannen groeit hun prostaat een klein beetje. Bij anderen kan hij een beetje meer groeien, en bij weer andere mannen groeit hij veel meer; soms tot een gewicht van een halve kilo”, aldus Peeker. Vaak wordt de groei van de prostaat niet opgemerkt, maar voor sommige mannen kan een vergrote prostaat, of benigne prostaathyperplasie (BPH) leiden tot verschillende symptomen. Dit omvat: moeite om te beginnen met plassen, het gevoel dat de blaas na het plassen niet geleegd is, een onderbroken of zwakke urinestroom, of regelmatige aandrang en ’s nachts vaak moeten plassen. Deze zaken staan bekend als symptomen van de lagere urinewegen (Lower Urinary Tract Symptoms, LUTS) en zijn vrij gebruikelijk. Ze komen voor bij 25% van de mannen van boven de 40. Dankzij de goede behandelingen die beschikbaar zijn, hoeven deze symptomen niet van invloed te zijn op uw kwaliteit van leven.
Een vergrote prostaat betekent geen kanker
Volgens Peeker is het een ‘veel voorkomend misverstand’ dat LUTS symptomen zijn van prostaatkanker. Hoewel er niet zo veel vroege waarschuwingstekens voor zijn, kunnen familiegeschiedenis en dieet beide een risicofactor vormen. De eerste stap is om het te controleren met een eenvoudige bloedtest, ofwel een PSA-test.
Prostaatkanker groeit in veel gevallen langzaam. Daarom is actieve controle vaak de beste behandeling in plaats van chirurgie, waarvan onder andere incontinentie een bijwerking kan zijn. Stressincontinentie, dat vaker voorkomt bij vrouwen, kan een tijdelijke of permanente bijwerking zijn van bekkenoperaties, zoals een prostatectomie. Bij deze operatie wordt de hele prostaat verwijderd, wat de werking van de sluitspier van beïnvloeden en tot ongewenst urineverlies kan leiden. Er zijn medicijnen en operaties beschikbaar om hierbij te helpen of het te genezen. In milde gevallen kunt u met bekkenbodemoefeningen, die de pc-spieren helpen versterken, uw controle van de blaas verbeteren en urineverlies verminderen. Wanneer u zich zorgen maakt over symptomen, testen of risico's met betrekking tot prostaatkanker, is het in ieder geval verstandig om dit te bespreken met uw arts, zodat u goed geïnformeerd bent.
“De prostaat is vaak niet de schuldige”
Hoewel een vergrote prostaat urineverlies, een zwakke blaas en andere vormen van incontinentie kan veroorzaken, zegt Peeker dat we verder dan de bekkenregio moeten kijken voor de belangrijkste oorzaak van incontinentie bij mannen, namelijk naar het brein.
Het centrale zenuwstelsel is verantwoordelijk voor het sturen van de ‘mictiereflexen’, oftewel de mogelijkheid om het op te houden wanneer u naar het toilet moet. Deze cruciale circuits in de hersenen kunnen verstoord worden door een trauma zoals hersenbeschadiging of een beroerte, wat kan leiden tot het ongewenste verlies van urine waar sommige mannen last van hebben. Dit staat bekend als aandrangincontinentie en is de meest voorkomende vorm van incontinentie bij mannen.
Maar de verstoring hoeft niet eens zo ernstig te zijn als een beroerte. “Het kan ook gaan om een kleine onderbreking van bloed en zuurstof naar de hersenen vanwege algemene atherosclerose”, zegt Peeker.
Hierbij is atherosclerose de verharding en vernauwing van slagaders, wat kan komen door roken, een slecht dieet en een inactieve levensstijl. En hoewel er geen klinische bewijzen zijn dat een slecht dieet incontinentie kan veroorzaken, brengen een gezond dieet en een actieve levensstijl alleen maar voordelen met zich mee. “Alles wordt beter wat betreft de oxygenatie van weefsel in het lichaam”, zegt Peeker.
Peekers advies: “Als ik een symptoom van welke aard dan ook had, dan zou ik daarvoor hulp zoeken.” Dus als u vragen hebt over de prostaat en urine-incontinentie, dan moet u dit bespreken met uw arts.
Behandeling voor urineverlies bij mannen en beheren van symptomen
Kom meer te weten over bekkenbodemoefeningen voor mannen en hoe deze kunnen helpen tegen urineverlies. Om u te helpen de controle te behouden over urineverlies, een zwakke blaas en andere symptomen van incontinentie, biedt TENA een ruim assortiment aan discrete, absorberende en comfortabele producten die speciaal zijn ontworpen voor mannen. Als aanvulling op deze producten hebben we ook een aantal geweldige tips om u te helpen actief te blijven en volop te genieten van een sociaal leven, zonder te worden beperkt door urineverlies.
"Bij sommige mannen kan de prostaat tot een halve kilogram groeien."
Ralph Peeker
Professor en hoofdarts
Wist u dat
Een op de vier mannen van 40 jaar of ouder hebben last van symptomen van de lagere urinewegen.
Gerelateerde artikelen
Incontinentie - Een introductie
Eén op de vier mannen boven de 40 heeft last van ongewenst urineverlies, ook wel bekend als incontinentie. De beste manier om een oplossing te vinden is om meer te weten te komen over hoe incontinentie precies werkt.