Wat is incontinentie?

Stressincontinentie wordt veroorzaakt door een slechte ondersteuning van de blaas en urinebuis, bijvoorbeeld als gevolg van zwakke bekkenbodemspieren. De symptomen treden op wanneer er druk op de blaas ontstaat en men veel moet plassen door lichamelijke activiteit, hoesten, niezen, lachen enz. Meestal gaat het maar om kleine hoeveelheden urine. Constipatie, overgewicht en chronisch hoesten kunnen de druk op de blaas en veel plassen verhogen, waardoor de aandoening verergert.

Dit is de meest voorkomende vorm van urinaire incontinentie bij vrouwen. Voorbeelden of risico's zijn zwangerschap, bevalling, overgewicht – ook kan het erfelijk zijn. Stressincontinentie komt niet zo vaak voor bij mannen, maar kan ontstaan na een prostaatoperatie. Training van de bekkenbodemspieren kan stressincontinentie bij mannen en vrouwen voorkomen en vaak genezen.

Aandrangincontinentie is ongewenst urineverlies dat gepaard gaat met of voorafgegaan wordt door een dringende behoefte om te urineren. Dit kan leiden tot regelmatig licht ongewenst urineverlies of een volledige lediging van de blaas.

Voorbeelden van risico's zijn een vergrote prostaat, diuretica of een urinewegproblemen, maar vaak kan de oorzaak niet worden vastgesteld. Mensen kunnen meer urineren dan de normale plasfrequentie van 4-8 keer per dag – waaronder een of meer keren 's nachts (nocturie). In sommige gevallen kan blaastraining mensen helpen minder vaak te urineren en voorkomen dat ze 's nachts moeten urineren.

Gemengde urine-incontinentie

Gemengde urine-incontinentie is een combinatie van stressincontinentie en aandrangincontinentie. Dit wordt gekenmerkt door regelmatige aandrang om te urineren, soms door ongewenst urineverlies als mensen het toilet niet op tijd bereiken, en door ongewenst urineverlies tijdens lichamelijke activiteit. Het wordt veroorzaakt door lichamelijke activiteit, hoesten of niezen.

Urineverlies zonder inspanning of aandrang veroorzaakt door een overvolle blaas

Moeilijkheden met het legen van de blaas kunnen worden veroorzaakt door een verstopping van de urinebuis of een blaas die te zwak is om samen te trekken en zich volledig te legen. Als de blaas overvol raakt met urine, rekt hij uiteindelijk uit tot boven zijn capaciteit. Dit overmatig uitrekken kan leiden tot ongewenst urineverlies (ook wel overloopincontinentie genoemd), maar ook tot andere symptomen van de lagere urinewegen, zoals het gevoel dat de blaas niet volledig wordt geleegd. Symptomen zijn ook moeite om te beginnen met plassen, een onderbroken of zwakke urinestroom, regelmatige aandrang en 's nachts vaak moeten plassen.

Als de urinebuis wordt samengedrukt door een vergrote prostaat of een verzakking, kunnen er problemen optreden bij het legen van de blaas. Dit kan ook worden veroorzaakt door een zwakke blaasspier, bijvoorbeeld als gevolg van een beschadiging van de zenuwen die de blaascontrole ondersteunen. Risico's zijn o.a. diabetes, multiple sclerose of een dwarslaesie. Bepaalde soorten medicatie kunnen als bijwerking ook de blaasspierfunctie beïnvloeden.

Urineretentie (het ophopen van urine in de blaas) moet worden behandeld, omdat de druk van urine die zich ophoopt in de blaas ervoor kan zorgen dat de urine via de urineleiders terugstroomt naar de nieren. Achterblijvende urine is ook een risico voor urinewegproblemen. Neem contact op met uw arts als u vermoedt dat er sprake is van urineophoping.

Beschadiging aan de hersenen, het ruggenmerg of de zenuwen veroorzaakt door letsel of ziekte kan invloed hebben op de manier waarop de hersenen en de blaas communiceren. Dit kan leiden tot verlies van blaascontrole. Mensen die bijvoorbeeld een beroerte hebben gehad of aan multiple sclerose of de ziekte van Parkinson lijden, kunnen last hebben van urineverlies zonder inspanning of aandrang. Symptomen zijn onder andere aandrang, ongewenst urineverlies en moeite met het legen van de blaas.

Postmictie nadruppelen

Postmictie nadruppelen na het urineren is ongewenst urineverlies onmiddellijk na het urineren. Het wordt veroorzaakt door urine die achterblijft in de urinebuis en gebeurt meestal als mannen het toilet verlaten of als vrouwen opstaan van de toiletbril. Het komt vaker voor bij mannen, maar vrouwen met zwakke bekkenbodemspieren kunnen er ook last van hebben.

Functionele urine-incontinentie

Functionele urine-incontinentie is ongewenst urineverlies als gevolg van lichamelijke beperkingen waardoor het toilet niet op tijd kan worden bereikt. Dit kan komen door verminderde mobiliteit, verminderd gezichtsvermogen of verminderde handigheid waarbij mensen hun kleding niet snel genoeg kunnen uittrekken. Ook kunnen cognitieve beperkingen en dementie een rol spelen, waarbij de persoon niet begrijpt dat het naar het toilet moet of hoe het daar moet komen.