Zo beheer en voorkom je fecale incontinentie

Fecale incontinentie, ook wel ontlastingsincontinentie genoemd, is het ongewilde verlies van ontlasting en/of gas. Er zijn verschillende redenen voor het optreden van fecale incontinentie. Een beoordeling kan helpen om de mogelijke oorzaken te begrijpen en samen een effectief plan te maken voor preventie en aanpak.

Oorzaken van fecale incontinentie

Ontlastingsincontinentie kan door verschillende dingen worden veroorzaakt. Beschadiging of verzwakking van de spier die verantwoordelijk is voor het openen en sluiten van de anus kan leiden tot ontlastingsverlies. Andere aandoeningen zoals langdurige diarree, constipatie of zenuwschade kunnen ook de kans vergroten. Ontlastingsverlies is vaak gekoppeld aan ziektes zoals diabetes, multiple sclerosis, aambeien en dementie. 

Cognitieve stoornissen zijn ook een risico omdat dit het moeilijk kan maken om de weg naar het toilet te onthouden of om te herkennen wanneer ze naar het toilet moeten.

Andere mogelijke factoren zijn niet genoeg vloeistoffen drinken op een dag, wat kan leiden tot constipatie en blaasirritatie, en gevoelens van urgentie en ontlastingsverlies. Goed gehydrateerde urine is lichtgeel van kleur. Donkere of lagere hoeveelheden urine kunnen een indicatie zijn dat er meer moet worden gedronken.

Als het nodig is om constipatie met laxeermiddelen te behandelen, begin dan altijd met het lichtste middel. Laxeermiddelen moeten worden afgestemd op individuele behoefte en er moet altijd goed op effecten zoals diarree worden gelet.

Een darmbeheerplan is een zorgplan gericht op de persoon om darmproblemen te beheren, behandelen en voorkomen. Het belangrijkste aspect van een goed plan is het verzamelen van informatie en een beoordeling voor het bepalen van de risico’s, omdat de juiste behandeling voor de fecale incontinentie van een cliënt afhangt van de onderliggende oorzaak van het probleem. Houd rekening met de volgende factoren bij het uitvoeren van een incontinentiebeoordeling:

• De capaciteit om naar het toilet te gaan, cognitieve capaciteit en mobiliteit om de juiste hulp op het juiste moment te krijgen
• Stoelgangpatronen en consistentie van de ontlasting voor een regelmatige stoelgang en normale consistentie
• Dieet en drinkgewoontes, om uitdroging en risico’s op constipatie en diarree te identificeren
• Huidverzorging, om te kijken of de huid kwetsbaar is of dat er risico’s zijn op huidproblemen
• Geneesmiddelen die bijwerkingen kunnen hebben op de darmen
• Andere factoren die de stoelgang kunnen beïnvloeden (het is belangrijk om erachter te komen wat de cliënt als normale stoelgang beschouwt)

Incontinentie en de gezondheid van de huid

Het is essentieel om de huid goed te verzorgen bij problemen met ontlastingsincontinentie, om incontinentie-gerelateerde dermatitis (IAD) te voorkomen. Dit is een ontsteking van de huid als deze langdurig is blootgesteld aan urine of ontlasting. Ontlasting bevat agressieve enzymen en bijtende stoffen die de huid snel kunnen afbreken, wat leidt tot roodheid, droge huid, jeuk, zwellingen, blaren of pijn. De schade maakt de huid vatbaar voor infectie.

Een goede hygiëneroutine die is ontwikkeld voor de kwetsbare oudere huid kan helpen huidirritatie en infectie te voorkomen. Zorg ervoor dat de huid niet langer dan nodig wordt blootgesteld aan ontlasting. Het is belangrijk om ontlasting direct op te ruimen als ongelukjes optreden. Gebruik de TENA ProSkin 3-stappenaanpak huidverzorgingsoplossing om de huid gezond te houden en IAD te voorkomen na elk incident met incontinentie.

Handige tips

• Zorg ervoor dat de cliënt naar het toilet gaat wanneer dit nodig is om constipatie en ontlastingsverlies te voorkomen.
• Een goede toilethouding met ondersteuning voor de voeten bevordert het legen van de darmen.
• Houd de huid schoon en droog. Maak bij het verschonen van gebruikte verbanden altijd de billen en de huid tussen de benen goed schoon en droog.
• Gebruik producten die niet afgespoeld hoeven te worden (zoals TENA Wash Cream) om de gevoelige huid rond de geslachtsdelen en het perineum schoon te maken, te hydrateren en te beschermen.
• Dep zorgvuldig droog. Niet wrijven.
• Gebruik ademend incontinentiemateriaal voor ontlasting met een zacht oppervlak.
• Breng een dunne laag barrièrecrème aan op de huid die risico loopt om deze te beschermen tegen urine, ontlasting en zweet. Dit geldt ook voor de huid rondom de buik.

Als er een ongelukje met ontlasting heeft plaatsgevonden, is de kans groot dat de ontlasting in aanraking komt met de huid. Omdat de ontlasting enzymen bevat die de huid afbreken, moet het snel worden weggehaald en moet de huid worden schoongemaakt. Het is belangrijk om incontinentiemateriaal voor ontlasting te kiezen dat past bij de individuele behoefte. TENA biedt verschillende soorten producten, in verschillende maten, die kunnen worden aangepast op de behoefte van het individu. Deze geven ze een veilig en beschermd gevoel.

TENA Flex is handig voor ontlastingsincontinentie, vooral diarree, omdat het een strakke en comfortabele pasvorm biedt, wat het lekken van waterige stoffen voorkomt. TENA Flex kan eenvoudig van achter naar voren aan en uit worden gedaan, zodat fecale bacteriën zich niet kunnen verspreiden naar de urinebuis. Producten moeten over het algemeen direct worden verschoond na een ongelukje. Hiermee kan worden voorkomen dat de huid langer dan noodzakelijk wordt blootgesteld aan ontlasting. 

Gecontroleerd door Josefine Grandin, districtsverpleegkundige, urotherapeut, 01-08-2022